Esenler İlçesi, tarihi yerleşim yeri olarak azınlık vatandaşlarımızın yaşadığı köylerin merkezinde kurulmuş olan bir yerleşim yeridir.
Osmanlı döneminde Mahmutbey nahiyesi içerisinde birer Rum yerleşim yeri olan Litros ve Avas köylerinin etnik yapısı, Lozan Antlaşmasına bağlı olarak gerçekleşen mübadele sonucunda değişmiştir.
Cumhuriyet döneminde Rum kökenli halkın Yunanistan’a göç etmesiyle boşalan köylere, Doğu Makedonya’dan gelen mübadele göçmenleri Türkler iskan ettirilmiştir. Uzun yıllar mübadele köyü konumunda kalan Litros ve Avas isimleri 1930’lu yıllara kadar korumuştur. 1937-1940 yıllarında gerçekleştirilen değişiklikle Litros-Esenler, Avas-Atışalanı olarak Türkçeleştirilmiştir.
Esenler 1993 yılı sonunda ilçe olmuştur. Esenler’in bulunduğu bölge, önce Bakırköy ilçesine dahil edilmişken, Bakırköy İlçesi bölünerek yeni ilçe kurulması sürecinde Esenler önce Güngören İlçesine dahil edilmiş ve sonra müstakil bir ilçe olarak kurulmuştur.
I. KONUM ANALİZİ
Esenler, Kuzeyde Bayrampaşa, güneyde Güngören, güneydoğuda Zeytinburnu, batıda Bağcılar ilçeleriyle komşudur. Esenler, 16 mahalleden oluşmaktadır ve yüzölçümü toplam 5.227 hektardır.
Esenler İlçesi, bulunduğu konum itibariyle İstanbul’un merkezinde bulunan bir yerleşim yeri olduğundan, kırsaldan büyük kentlere yönelen göç dalgasından yoğun olarak etkilenmiştir. Yoğun göç dalgasının oluşturduğu yerleşim yeri ve konut ihtiyacına bağlı olarak, plansız, projesiz, ruhsatsız ve denetimsiz yapılaşmalar sorunu ortaya çıkmıştır. Bir başka ifadeyle Esenler İlçesinin konumu, bugün yüz yüze olduğu sorunlar yumağının temel nedenidir.
Esenler İlçesinin merkezi konumu, çarpık kent yapılanmasının çağdaş yerleşim yerlerine dönüştürülmesinde bir avantaj olarak kullanılabilecektir. İmar planlaması ve plan hükümleriyle dönüşümün sağlanması, düzenli-sağlıklı-estetik kentleşme gereklerinin yerine getirilmesi bakımından temel gerekliliktir. Merkezden yapılacak uygulamaların yerel ihtiyaçları ve kentsel bütünlüğü dikkate almaması nedeniyle, planlamanın temel esaslarına ve şehircilik ilkelerine aykırılık taşımasından dolayı, uygulama sürecinde ve sonrasında ciddi sorunlara yol açmaktadır. Bu sorunları ortadan kaldırabilmek için, dönüşümün yerel ölçekte, tarafların katılımıyla yapılması tercihinin hayata geçirilmesi bakımından Esenler İlçesinin konumu sonuç almayı kolaylaştıracaktır.
II. NÜFUS ANALİZİ
Esenler İlçesi, ülkemizdeki köyden kente göç dalgasının yoğun olarak etkilediği ilçelerden birisidir. 1935 yılında 604 kişi olan nüfusu, 1940 yılında ancak 860 kişiye ulaşmıştır. Bahse konu nüfus yapısıyla bir köy görünümündeki Esenler, 1970’li yıllardan sonra büyük bir göç akınına uğramıştır. 1985 sayımında 154 bin 380 kişi ile büyük bir şehir haline gelen Esenler’in nüfusu, 1990’a gelindiğinde yüzde 38.6’lık bir artışla 214 bin’e yükselmiştir. Yoğun nüfusa rağmen, 1990’lu yıllarda da Esenler aşırı göç almaya devam etmiştir. Göç dalgasının devamında, yeni gelen kişilerin tanıdıklarının ve hemşehrilerinin yanına ya da yakınlarına yerleşmek istemelerinin etkisi büyük olmuştur. Bir başka etken ise, plansız, ruhsatsız ve kontrolsüz yapılaşma imkanının olması nedeniyle, yeni gelenlerin kendilerine gecekondu da olsa, başlarını sokabilecekleri bir yer bulabilmeleridir. 2010 yılında yapılan nüfus sayımına göre; Esenler’in toplam nüfusu 464.757’e ulaşmış durumdadır.
Esenler İlçesinin nüfusunun yaklaşık %14’ü engellilerden oluşmaktadır. Yüksek sayılabilecek bu engelle nüfusa yönelik yerel politikalar üretilme ihtiyacı ve beklentisi oldukça yüksektir.
Esenler İlçesinde kentleşme ve entegrasyon eksikliği kalabalık aileler şeklinde bir yaşam tercihi ortaya çıkarmıştır. Ortalama Aile büyüklüğü 5,2 kişiden oluşmaktadır. Kentsel alanda memleket kültürüyle yaşamaya devam eden ailelerin çocuk sahibi olma konusundaki tercihleri, kente gelmelerinden etkilenmemiş gözükmektedir.
Esenler İlçesi nüfusunun % 50.2’si 34 yaş altı, % 39.1’i 35 ile 54 yaş gurubu, % 10.7’si 55 yaş üstüdür.
Nüfusun % 33.3 Karadeniz Bölgesi, % 33.3 Doğu ve Güneydoğu Bölgesi, % 33.3 Marmara, Ege, Akdeniz, Batı Trakya, İç Anadolu Bölgesi kaynaklı göçlerle gelen insanlardan oluşmaktadır. İlçenin mevcut nüfusunun kaynak bölgesinden hareketle sosyal projeler üretilmesi gerekliliğine, güvenlik gereksinimlerinin tam olarak karşılanamamasından doğan sosyal tedbirler de eklenmiş durumdadır.
Nüfusun %58.9 SGK (Sosyal Güvenlik Kurumu), % 16,7 Yeşilkartlı, %24.4 Sosyal güvencesi yoksunudur. Sosyal güvencesi olmayan ya da devlet imkânlarıyla sosyal güvence sağlanmış kişilerin toplamının nüfusun %40’ı nispetinde olması, ilçede var olan işsizlik, yoksulluk ve yoksunluk durumunun çok ciddi boyutlara ulaşmış olduğunu göstermektedir.
Kayıtlı işsiz sayısı %9,4 olmakla birlikte, sosyal güvencesi olmayan insan sayısının yüksekliği karşısında, işsizlik oranının çok daha yüksek olduğunu vurgulamak gerekir.
İlçede 10m2’ye 4,5 kişi düşmektedir. Bu oran kent yaşamının gerektirdiği altyapı ve üst yapı tesislerinin karşılanabilmesi bakımından oldukça yüksektir. İlçede nüfus yoğunluğunun fazlalığı, sorunların nedeni olarak değerlendirilmektedir.
III. SOSYAL ANALİZ
Esenler İlçesi, imar mevzuatına aykırı yapılaşmanın yoğun olduğu bir ilçe olarak, altyapı ve üstyapı tesisleri ihtiyaçlarının karşılanmasının yanında, sosyal yaşamda ortaya çıkan aksaklıkların çözümlenmesine yönelik projeler üretilmesi bakımından sosyal yaşamın analiz edilmesi ihtiyaçtır.
1.Esenlerde Yerel Basın
Bölgede İlk Haber
Gazete Esenler
Esenler Haber
Esenlerin Sesi
Esenlerde Son Haber
Esenler Time
Eskonas Esenler Kent Kültürü Gazetesi, ilçede yerel basın olarak karşımıza çıkmaktadır.
2.Dernekler
Büyükşehirlerde dernekler sivil toplum faaliyeti olarak karşımıza daha çok hemşehri dernekleri şeklinde karşımıza çıkar. Esenler ilçesinde 36 adet hemşehri derneği ve şubesi bulunmaktadır.
| BAFRA ÇETİNKAYA BELDESİ VE ÇEVRE KÖYLERİ KALKINMA VE DAYANIŞMA DERNEĞİ |
| ALAÇAMLILAR SOSYAL YARDIMLAŞMA VE DAYANIŞMA DERNEĞİ |
| ALAKUŞAK KÖYÜ DAYANIŞMA YARDIMLAŞMA VE KÜLTÜR DERNEĞİ |
| AMASYA ARDIÇLAR KÖYÜ KÜLTÜR DAYANIŞMA DERNEĞİ |
| AMASYA SARIMEŞE KÖYÜ KÜLTÜR VE SOSYAL DAYANIŞMA DERNEĞİ |
| ARGUVAN GÖÇERUŞAĞI KÖYÜ SOSYAL YARDIMLAŞMA VE DAYANIŞMA DERNEĞİ |
| BAYBURT ARSLANDEDE KÖYÜ YARDIMLAŞMA VE DAYANIŞMA DERNEĞİ |
| BİGALILAR YARDIMLAŞMA VE DAYANIŞMA DERNEĞİ ESENLER ŞUBESİ |
| ÇORUM MECİTÖZÜ KÖYLERİ KÜLTÜR VE DAYANIŞMA DERNEĞİ |
| EDİRNE İLİ MERİÇ İLÇELERİ SEREM KÖYÜ YARDIMLAŞMA VE KÜLTÜR DERNEĞİ |
| ESENLER DOĞU MAKEDONYA GÖÇMENLERİ KÜLTÜR VE DAYANIŞMA DERNEĞİ |
| ESENLER RUMELİ KÜLTÜR VE DAYANIŞMA DERNEĞİ |
| ESENLER SİİRTLİLER DERNEĞİ |
| ESKİ ATIŞALANI KÖYÜ KÜLTÜR DAYANIŞMA VE YARDIM DERNEĞİ |
| GİRESUNLULAR DAYANIŞMA VE YARDIMLAŞMA DERNEĞİ |
| GÜMÜŞHANE TAMZI KÖYÜ YARDIMLAŞMA VE DAYANIŞMA DERNEĞİ |
| GÜRÜN KONAKPINAR NAHİYESİ VE KÖYLERİ KÜLTÜR VE DAYANIŞMA DERNEĞİ |
| KABAKLI KÖYÜ YARDIMLAŞMA DERNEĞİ |
| KASTAMONU TOSYA KARABEY KÖYÜ YARDIMLAŞMA VE DAYANIŞMA DERNEĞİ |
| KAVAKLIDERE KÖYÜ YARDIMLAŞMA VE DAYANIŞMA DERNEĞİ |
| MALATYA PÖTÜRGE AKTARLA KÖYÜ SOSYAL DAYANIŞMA VE KALKINMA DERNEĞİ |
| NİĞDE ÇİFTLİK İLÇESİ GENÇ ASMASIZLILAR YARDIMLAŞMA VE DAYANIŞMA DERNEĞİ |
| NİĞDE İLİ ALTUNHİSAR İLÇESİ ULUÖREN KÖYÜ KALKINMA YARDIMLAŞMA VE DAYANIŞMA DERNEĞİ |
| NİĞDE İLİ HACIABDULLAHLILAR ŞEHİT MUALLİM ETHEM YARDIMLAŞMA VE DAYANIŞMA DERNEĞİ |
| ORDU İLİ MERKEZ İLÇESİ GÖKÖMER VE ŞENOCAK KÖYÜ SOSYAL YARDIMLAŞMA DAYANIŞMA DERNEĞİ |
| ORDU İLİ MESUDİYE İLÇESİ AŞIKLI KÖYÜ SOSYAL YARDIMLAŞMA VE DAYANIŞMA DERNEĞİ |
| ORDULULAR KÜLTÜR VE DAYANIŞMA DERNEĞİ |
| PINARÖZÜ KÖYÜ SOSYAL YARDIMLAŞMA DERNEĞİ |
| PUSATLILAR DERNEĞİ |
| SİNOP GERZE SARIMSAK KÖYÜ SOSYAL YARDIMLAŞMA VE KÜLTÜR DERNEĞİ |
| SİNOP İLİ GERZE İLÇESİ GÜZELYURT KÖYÜ KALKINDIRMA DAYANIŞMA VE YARDIMLAŞMA DERNEĞİ |
| SİNOP SARAYDÜZÜ TEPEKÖY KÜLTÜR VE YARDIMLAŞMA DERNEĞİ |
| SİNOP SOSYAL YARDIMLAŞMA DERNEĞİ |
| TOKAT REŞADİYE AKDOĞMUŞ KÖYLÜLERİ YARDIMLAŞMA VE KÜLTÜR DERNEĞİ |
| YARHİSAR KÖYÜ KALKINDIRMA KÜLTÜREL YARDIMLAŞMA VE DAYANIŞMA DERNEĞİ |
| YOZGAT KÜLTÜR VE DAYANIŞMA DERNEĞİ |
| İLİM KÜLTÜR VE RAHMET DERNEĞİ |
| İSTANBUL ÖZRAVZAM İLİM HİZMETLERİ EĞİTİM KÜLTÜR VE YARDIMLAŞMA DERNEĞİ |
| İSTANBUL TRAFİK HİZMETLERİNİ GELİŞTİRME DESTEKLEME VE KORUMA DERNEĞİ |
| İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ DR. ZİYA GÜN VAKFI |
| KEMALPAŞA CAMİ GÜZELLEŞTİRME VE YAŞATMA DERNEĞİ |
| KEMERTEPE CAMİİ KURAN KURSU YAPTIRMA VE YAŞATMA DERNEĞİ |
| KYSD – KONFEKSİYON YAN SANAYİCİLERİ DERNEĞİ |
| MARMARA KÜLTÜR EĞİTİM VE YARDIMLAŞMA DERNEĞİ |
| ATIŞALANI EĞİTİME HİZMET DERNEĞİ |
| MİMARSİNAN CAMİ İHYA DERNEĞİ |
| MUHAMMEDİYE CAMİİ İLİM İRFAN VAKFI |
| OTİSTİK ÇOCUKLAR EĞİTİM DERNEĞİ |
| PAGDER – PLASTİK SANAYİCİLERİ DERNEĞİ |
| PROMOSYON ÜRÜNLERİ İMALATÇILARI VE SATICILARI DERNEĞ |
| PROMOTÜRK PROMOSYON ÜRÜNLERİ İMALATÇILARI VE SATICILARI DERNEĞİ |
| ŞOFÖRLER MESLEKİ ARAŞTIRMA GELİŞTİRME DAYANIŞMA VE SOSYAL YARDIMLAŞMA DERNEĞİ |
| TAP – TAŞINABİLİR PİL ÜRETİCİLERİ VE İTHALATÇILARI DERNEĞİ İKTİSADİ İŞLETMESİ |
| TEKSİAD – TEKSTİLKENT SANAYİCİ VE İŞADAMLARI DERNEĞİ |
| TOF – TÜM OTOBÜSÇÜLER FEDERASYONU |
| TRİSAD – TÜRKİYE TRİKO SANAYİCİLERİ DERNEĞİ |
| TTDER – TURİZM TAŞIMACILARI DERNEĞİ |
| TÜRES – TÜM RESTORANLAR LOKANTALAR VE TEDARİKÇİLER DERNEĞİ |
| TÜRK MALLARINI TEŞVİK DERNEĞİ |
| TÜRKİYE GÖZLÜK SANAYİCİLERİ DERNEĞİ |
| UYGUR SPOR KULÜBÜ DERNEĞİ |
| VALİDE İNSANİ YARDIM DERNEĞİ |
| YEŞİL CAMİİ YAPILANDIRMA VE YAŞATMA DERNEĞİ |
İlçede var olan hemşehri dernekleri, ilçe halkının taleplerinin alınması ve sosyal projeler üretilmesi noktasında belirleyici olacaktır. Dernekler elinde var olan sosyal yardım faaliyetleri bilgi bankaları kullanılmak suretiyle ilçenin genel olarak sosyal destekleme faaliyetlerinin çerçevesi çizilebilecektir.
İlçede ayrıca 53 sosyal-ticari-sportif dernek bulunmaktadır. Bu derneklerin sahip olduğu deneyimler, bilgi bankası ve yürütmekte olduğu faaliyetler üzerinden ilçe yaşamına yönelik sosyal projelerin yürütücüsü haline getirilmesi doğru bir seçenek olacaktır.
3.Muhtarlıklar
Esenler ilçesi 1163 sokak ve 142 caddeden içine alan 16 mahalleden oluşmuştur. Mahallelerin nüfus ortalaması 25 bin kişiden fazladır. Esenler İlçesinin mahalleleri orta büyüklükte müstakil yerleşim yerlerinin sahip olduğu nüfusa denk bir nüfusa sahiptir. Mahalle muhtarlarının yerel yönetim süreçleri içerisinde yer alması gerekliliği mahalle nüfusunun büyüklüğüne paralel olarak bir ihtiyaç haline gelmektedir.
| Birlik Mahallesi | Şemsettin Çelik |
| Çifte Havuzlar Mah. | Mahmut Hünerlioğlu |
| Davutpaşa Mah. | Yakup Pehlivan |
| Fatih Mah. | Recep Gülyüz |
| Fevzi Çakmak Mah | Turgay ÖZER |
| Havaalanı Mah. | Bekir Demircan |
| Kazım Karabekir Mah. | Gülbek Taştan |
| Kemer Mah. | Rüstem Beyaz |
| Menderes Mah | Bilal Koca |
| Mimar Sinan Mah | Abdullah ŞENGÜL |
| Namık Kemal Mah. | Nurettin KOÇ |
| Nene Hatun Mah. | Arif Gayran |
| Oruç Reis Mah. | Rıza TAŞ |
| Tuna Mah. | Mehmet Doğan |
| Turgut Reis Mah. | Mustafa Güven |
| Yavuz Selim Mah. | Recep Yavaş |
IV. SİYASİ ANALİZ
Esenler İlçesinde mevcut iktidar partisinin ağırlığı oldukça fazla gözükmektedir. Yerel ve genel seçimlerde ortaya çıkan tablo, Esenler üzerinde özellikle durulmasını gerektirmektedir. Seçmenlerin geldikleri bölge profili dikkate alındığında sosyal demokrat seçmen kitlesi olarak görülebilecek kişilerin mevcut iktidar partisini destekledikleri görülmektedir. Saadet Partisi oylarının genel seçimlerde AKP’ye geçtiği görülmektedir. Seçmen tercihinin partimize yönelmesini sağlamak üzere, yoksulluk ve yoksunlukla mücadele politikaları belirlenmeli, meslek edindirme ve istihdam sağlama noktasında ortaya konulacak projeler üzerinden gereken destek sağlanmalıdır. Esenler İlçe seçmeninin siyasi tercihlerinin belirlenmesinde hassasiyet duydukları alanlara saygı gösterilmesi beklentisinin ve gerçekleşip gerçekleşmemesi durumunun etkili olduğu değerlendirilmektedir.
Yerel seçimlerle genel seçimler arasında kısmı olarak CHP’nin oylarında sınırlı bir yükseliş gözlemlenmektedir. Bu yükselişin dikkate değer düzeylere çıkarılması mümkündür. İlçede yoğun bir şekilde karşımıza çıkan sosyal ve ekonomik sorunların çözümlenmesine yönelik çalışmaların etkili sonuçlar doğurması beklenir.
İş-Aş olarak ifade edilen, meslek edindirme ve istihdam alanı yaratma çalışmalarının ilçe seçmeninden destek bulması kuvvetle muhtemeldir.
Sıkışık yapılaşma nedeniyle Hemşehrilik/hemşehri dayanışması diğer ilçelere göre daha az etkili gözükmektedir. Esenler ilçesinde hemşehrilik bağlarının yerini, ortak inanç etrafında buluşma durumu ya da etnik aidiyet üzerinden birliktelik almış durumdadır.
2009 SEÇİMLERİ
| Esenler | |||||||||||||
| Parti | Aday | Oy Sayısı | Oy Oranı | ||||||||||
| Adalet ve Kalkınma Partisi | Memet Tevfik Göksu | 110.841 | %47,34 | ||||||||||
| Saadet Partisi | İbrahim Bitiş | 43.057 | %18,39 | ||||||||||
| Cumhuriyet Halk Partisi | Yüksel Kılıç | 31.920 | %13,63 | ||||||||||
| Milliyetçi Hareket Partisi | Ahmet Fidan | 22.801 | %9,74 | ||||||||||
| Demokratik Toplum Partisi | Celal Alphan | 15.230 | %6,50 | ||||||||||
| Büyük Birlik Partisi | Muharrem Çelik | 5.183 | %2,21 | ||||||||||
| Demokratik Sol Parti | Zekeriya Beyaz | 3.037 | %1,30 | ||||||||||
| Demokrat Parti | Cumhur Batı | 583 | %0,25 | ||||||||||
| Anavatan Partisi | Cahir Çelepi | 576 | %0,25 | ||||||||||
| Bağımsız Türkiye Partisi | Feremez Savukduran | 548 | %0,23 | ||||||||||
| Türkiye Komünist Partisi | Turan Soydan Keneş | 248 | %0,11 | ||||||||||
| Liberal Demokrat Parti | Emine Dilek Balkan | 102 | %0,04 | ||||||||||
| Bağımsız | Feti Aydın | 31 | %0,01 | ||||||||||
| Kazanan Parti | Kazanan Aday | Toplam Geçerli Oy | Toplam Oy Oranı | ||||||||||
| Adalet ve Kalkınma Partisi | Memet Tevfik Göksu | 234.157 | %100 |
2011 SEÇİMLERİ
| Oy Oranı Toplam Oy 1. AK PARTİ – Adalet ve Kalkınma Partisi 64,71 168.622 2. CHP – Cumhuriyet Halk Partisi 15,43 40.201 3. MHP – Milliyetçi Hareket Partisi 8,19 21.332 4. SIRRI SÜREYYA ÖNDER 6,09 15.879 5. SP – Saadet Partisi 2,19 5.719 6. BBP – Büyük Birlik Partisi 0,97 2.540 7. HAS – Halkın Sesi Partisi 0,80 2.076 8. DP – Demokrat Parti 0,38 998 9. HEPAR – Hak ve Eşitlik Partisi 0,28 732 10. DSP – Demokratik Sol Parti 0,26 670 11. TKP – Türkiye Komünist Partisi 0,17 438 12. MP – Millet Partisi 0,13 326 13. ÇETİN DOĞAN 0,12 301 14. MMP – Milliyetçi ve Muhafazakar Parti 0,07 180 15. LDP – Liberal Demokrat Parti 0,04 111 16. EMEP – Emek Partisi 0,00 0 17. DYP – Doğru Yol Partisi 0,00 0 |
V. SOSYAL VE TEKNİK ALTYAPI ANALİZİ
Sosyal ve teknik altyapı, Esenler İlçesinin temel sorunudur. Çünkü İlçe, plansız, programsız, projesiz, ruhsatsız ve kontrolsüz bir şekilde yapılanmıştır. Gecekondulaşmanın yoğun olduğu Esenler’de, altyapı ihtiyacının karşılanabilmesi çok zor, maliyetli ve zaman alacak bir süreç olarak karşımıza çıkmaktadır.
1.Yol Altyapısı
Esenlerin merkezi konumu, İlçe merkezinden iki adet uluslararası ana ulaşım yolunun geçmesi nedeniyle dışarıdan ilçeye ya da ilçeden dışarıya ulaşımda, İstanbul trafiğinin hareketli olduğu saatlerde belli bir düzeyde rahatlık olduğu tartışmasızdır. Buna karşılık, ana arterler üzerinde yoğun trafik olan saatlerde veya durumlarda ilçeye ulaşım ya da ilçeden ulaşım bir kâbus haline gelmektedir.
İlçenin diğer semtlerle ulaşımında yol altyapısının yeterli olduğu söylenebilir olmakla birlikte, İlçe içerisinde trafik akışının çok sorunlu olduğu bir başka gerçektir. İlçe içerisinde plansız yapılaşmış alanlar, yol ihtiyacı ve altyapısı düşünülmeden şekillendirilmiş olduğundan yol ihtiyacı ciddi boyutlara ulaşmış durumdadır. Görece olarak araç fiyatlarının daha ulaşılabilir olması karşısında yol ihtiyacı daha da artmaktadır.
2.Otopark Altyapısı
Esenler İlçesinde, vasıfsız boşlukların otopark olarak kullanılmasını saymazsak, otopark altyapısı hiç yoktur. Otopark alanları ya da yapıları bulunmadığından yollar park olarak kullanılmaktadır.
Kişi başına düşen araç sayısının diğer illere göre düşük olmasından dolayı, şimdilik kaydıyla, otopark sorunu içinden çıkılmaz düzeyde değildir.
3.Toplu ve Bireysel Ulaşım
İlçeye pek çok noktadan toplu ulaşım imkanı bulunmaktadır. Ancak, özellikle sabah ve akşam saatlerinde, toplu taşıma araçlarından yararlanabilmek imkansız hale gelmekte ve sunulan toplu ulaşım hizmeti insani gelişmişlik düzeyinin çok gerisinde kalmaktadır.
Hafif metronun tam kapasite çalışmaya başlaması ve ilçe sınırları içerisinde de yararlanmanın mümkün olmasıyla, toplu ulaşım ihtiyacında belli oranda rahatlama yaşanacağı varsayılmaktadır.
Bireysel ulaşım konusu, yol altyapısı başlığı altında ifade edildiği üzere, ilçe içerisinde ulaşım konusunun mahalle muhtarları ve sivil toplum kuruluşlarının katılımıyla detaylı ve derinlikli olarak çalışılması etkili sonuçlar doğurabilecektir.
4.Yeşil Alan İhtiyacı
Esenler ilçesinin almış olduğu göçün yoğunluğu ve kaçak yapılaşma, yeşil alan ve diğer altyapı ihtiyacını tamamen göz ardı eden bir kent yapısı ortaya çıkarmıştır. Konut ihtiyacının yoğunluğu altyapı gereksinimini göz ardı eden bir yapılaşma sürecini de beraberinde getirmiştir. Bu sürecin sonucunda, Esenler İlçesi kişi başına düşen 0.35m2 yeşil alan ile yeşil alanı neredeyse yok denilecek düzeyde bir kent ortaya çıkarmıştır. Yeşil alan ihtiyacı noktasında Esenler, İstanbul’un en geri kalmış ilçesidir.
5.Eğitim Durumu
Esenler İlçe nüfusunun % 53.4 ilkokul mezunu ya da hiç okul bitirmemiş, % 24.3 ilköğretim / ortaokul mezunu, % 18.7 lise mezunu, % 3.6 üniversite mezunudur.
Esenler ilçesinde,12’si özel olmak üzere, 13 anaokulu, 5’i özel olmak üzere, 35 ilköğretim okulu, 7’si özel olmak üzere, 13 lise bulunmaktadır. Bu okullarda 82 bin öğrenci eğitim görmektedir. Ayrıca ilçede 12 dershane mevcuttur.
Nüfusun önemli bir kısmının yeterli eğitimi almamış olduğu dikkate alınarak, sosyal ve kültürel altyapının güçlendirilmesi, kişilerin meslek eğitiminden geçirilmesi ve eğitim düzeyiyle birlikte ekonomik düzeyin de yükseltilmesi için, var olan dershanelerle işbirliği yapılmasının yanında, mahalle muhtarlıklarının bulunduğu alanlarda kültür merkezleri yapılarak eğitim faaliyetlerinin bu noktalarda gerçekleştirilmesi bir seçenek olabilir.
6.İbadethaneler
İlçede toplam 37 camii ve 7 Cem evi bulunmaktadır. Bu inanç yapılarının ihtiyaçlarının karşılanması konusunda, belediye olarak gereken sorumluluğun üstlenileceğinin vurgulanması, bu yönde dernek yönetimi ve ilgililerle kurulacak ilişkilerin etkili olacağı değerlendirilmektedir.
| Menderes Mah. Camii | Tel: 562 03 99 |
| Üçbaşaran İsmet Hatun Camii | Tel: 537 87 82 |
| Fevzi Çakmak Turan Camii | Tel: 628 83 45 |
| Kemal Paşa Camii | |
| Turgut Resi Camii | Tel: 628 37 42 |
| Davutpaşa Camii | |
| Atışalanı Mimar Sinan Camii | Tel: 628 01 31 |
| Fatih Camii | Tel: 562 73 43 |
| HZ. Bilali Habeşi Camii | Tel: 647 65 65 |
| HZ. Osman Camii | Tel: 628 47 51 |
| Fatma Hatun Camii | Tel: 568 05 33 |
| HZ. Ali Camii | Tel: 629 83 15 |
| Esenler Merkez Camii | Tel: 646 25 67 |
| Fevzi Paşa Camii | Tel: 568 95 99 |
| Atışalanı Ashabı Kiram Camii | Tel: 629 51 90 |
| Yeni Mah. Yavuz Selim Camii | Tel: 482 86 37 |
| Zeyrek Mescidi | Tel: 431 66 02 |
| Toptancı Halleri Camii | Tel: 640 58 38 |
| Sondurak Camii | Tel: 568 04 17 |
| Karabayır Merkez Camii | Tel: 658 27 35 |
| Namık Kemal Camii | Tel: 483 37 00 |
| Küçük Selimiye Camii | Tel: 562 09 34 |
| Cabir Bin Abdullah Camii | Tel: 430 88 22 |
| HZ. Ömer Camii | Tel: 429 19 51 |
| Kemertepe Camii | Tel: 628 20 55 |
| B.Şehir 4. Etap Merkez Camii | Tel: 487 05 16 |
| Hacı Ahmet Akar Camii | Tel: 629 73 39 |
| Habibler Mah. Camii | |
| Aziziye Camii | Tel: 645 27 40 |
| Muhammediye Camii | Tel: 431 82 43 |
| Güneştepe Camii | Tel: 430 36 12 |
| Nine Hatun Camii | Tel: 569 53 57 |
| Saad Bin Ebi Vakkas Camii | Tel: 628 28 88 |
| Havaalanı Mah. Yunus Emre Camii | Tel: 628 50 97 |
| Kazım Karabekir Camii | Tel: 610 71 99 |
| Çiftehavuzlar Camii | Tel: 481 72 83 |
| Hayırseverler Camii | Tel: 429 38 57 |
7.Sağlık Hizmetleri
Esenler İlçesinde belli bir düzeyde sağlık hizmeti veren kuruluş karşımıza çıkmaktadır. Bir devlet hastanesi vardır. Altı özel hastane İlçede hizmet vermektedir. İlçede yedi hastane bulunmaktaysa da yatak ve poliklinik sayısı olarak ihtiyaca cevap verememektedir.
Sağlık hizmetlerinin yetersizliği Esenler İlçesindeki önemli sorunlardan biridir. Sağlık hizmetleri noktasında var olan yetersizliğin ortadan kaldırılmasına yönelik olarak, yerel yönetimler tarafından gereken tedbirlerin alınması doğru bir yaklaşım olacaktır.
VI. SORUNLAR, ÇÖZÜMLER VE PROJELER
Esenler İlçesi, daha önce de ifade edildiği üzere, yoğun bir şekilde göç almış ve almaya devam eden bir yerleşim yeridir. Yoğun konut ihtiyacı, kontrolsüz bir şekilde büyüyen bir kent ortaya çıkarmıştır. Bugün gelinen noktada, yapışabilecek boş alan kalmamıştır. Yapılaşma alanı kalmadığı gibi, altyapı ve üstyapı ihtiyacının karşılanmasına yönelik arazi bulmak da imkansız hale gelmiştir.
-Esenler İlçesinde mevcut bulunan 24.415 binanın sadece 2500’ü deprem yönetmeliğine uygun olarak inşa edilmiş bulunan imarlı-iskanlı yapılardır. Esenle İlçesi düzenli-sağlıklı-estetik kentleşme bakımından çok sorunlu bir yerleşim yeri olduğu gibi, afet riski bakımından da çok sorunlu bir alandır. İlçede bulunan binaların %90’nı afet riski altındadır. Bu yapıların bir an önce depreme dayanıklı hale getirilmesi gerekir. Bu kadar yoğun riskli binanın bulunduğu bir alanda temel olarak uygulanabilecek tek seçenek doğru bir kentsel dönüşüm olacaktır. Ancak, kentsel dönüşüm uygulamasının tarafların katılımıyla, idarenin hazırlayacağı planlar doğrultusunda, idarenin belirleyeceği standartlarda ve vereceği mali-teknik destekle çözümlenmesi gerekir. Hükümetin Başkentten yapacağı afet riski dönüştürmeleri, ilçe sakinlerinin tepkisini alacağı gibi, farklı sosyo-kültürel grupların şiddet gösterilerinin de gerekçesi olacaktır.
-Esenler İlçesinin öncelikli sorunu halen devam eden yoğun göçtür. Büyükşehirlere doğru devam eden göçün önlenmesine yönelik olarak alınacak tedbirlerin ivedilikle belirlenmesi ve uygulamaya konulması gerekir. Göçlerin önlenmesi bir merkezi idare sorunu olmakla birlikte, Büyükşehir ve ilçe belediyeleri tarafından oluşturulacak sosyal projelerle en azından göçün olumsuz etkilerinin azaltılması mümkündür.
-Deprem riskinin yüksekliği ve Çarpık Yapılaşma, ilçenin temel sorunlarından biridir. Binaların kaçak olması başlığında ifade edilene ek olarak, afet riskinin azaltılmasına yönelik dönüşüm uygulamalarının yerel ölçekte geliştirilmesi gerekliliği göz önünde bulundurulmalıdır. Belediye Kanununun 73.maddesinde düzenlenmiş olan kentsel dönüşüm imkanı Büyükşehir Belediyesi tarafından kullanılabileceği gibi, daha da etkin bir yol olarak, imar planlarında getirilecek plan karar ve hükümleriyle, kentsel dönüşümün malikler eliyle yapılmasının teşvik edilmesi tercih edilmelidir. Bu yolla yapılacak dönüşümlerde ada ölçeğinde kişilerin kendi aralarında ortak hareket etmeleri, getirilen teşvik edici fonksiyonların süreci hızlandırması mümkün olacaktır.
-İlçenin temel sorunlarından biri de nüfus yoğunluğudur. M2 başına düşen insan sayısı, Esenler İlçesini bir miting alanı haline getirmiştir. Her m2 de 0.5 insan bulunması, 2m2 de bir kişi bulunması, ilçede insan trafiğinin dahi çok yoğun olduğunu göstermektedir. İlçede imar planlarında fonksiyon değişikliği yapılarak sağlanacak dönüşüme nüfus yoğunluğunun azaltılması mümkündür. Ancak, bu durumun açık bir politika olarak ortaya konulmasının olası negatif etkileri dikkate alınmalıdır.
-Yoğun ve Niteliksiz Yapı Stoku, İlçenin üstesinden gelmesi gereken bir sorundur. İlçe genelinde, ortak bir planlama ve fonksiyon değişikliğiyle sağlanacak dönüşüm sonrasında daha nitelikli yapılara geçilmiş olacaktır.
-İşsizlik sorunu, mesleki eğitim ve kurslarla çözüme kavuşturulacaktır. Büyükşehir’de bir çok konuda elaman ihtiyacı vardır. Özellikle hizmet sektöründe nitelikli eleman bulma konusunda ciddi zorluklar yaşanmaktadır. Çocuk bakımı, yaşlı ya da hasta bakımı, yardımcı bayan ihtiyacı ve benzeri bir çok konuda elaman bulunmamaktadır. Yurt dışı kaynaklı elaman istihdamı yaygındır ve bu kişilere ödenen ücretler, çoğunlukla döviz cinsinden olmakta ve akademik personel maaşının üzerindedir. Bu noktada verilecek eğitimler ve oluşturulacak bir kurumsal yapıyla çok ciddi istihdam ortaya çıkarılacaktır.
-Yoksulluk ve Yoksunluk sorunu, iki şekilde çözümlenecektir. Birincisi bir önceki seçenekte ifade edilen mesleki eğitimle işgücünün nitelikli hale getirilmesi ve iş bulma sorumluluğunun idare tarafından üstlenilmesi suretiyle ortaya konulacak çözümdür. İkincisi ise, doğrudan yapılacak sosyal ve ekonomik yardımlardır.
-Farklı Sosyo-Kültürel Grupların Şiddeti Esenler İlçesi özelinde önemli bir sorundur. Bu noktada en önemli çözüm, çarpık kentleşmenin yeniden yapılanmayla birlikte düzenli hale gelmesinin sağlanmasıdır. Düzenli bir kentte kamu düzenini bozacak yapılanmalar kendilerine yer bulmakta zorlanacak ve kolluk hizmetleri çok daha etkin yürütüleceğinden sorun çözümlenmiş olacaktır. İdare bu yönde çabalar ortaya koyarken kolluk birimlerinin hak ve özgürlük ihlallerini de takip etme fırsatı bulacaktır.
-Madde Bağımlılığı / Uyuşturucu kullanımı, bir yönüyle kolluk faaliyetlerinin kapsamında kalan durumlardır. Ancak, diğer yönüyle bütün toplumu ilgilendiren bir sorundur. Bu noktada, uyuşturucuyla mücadele kolluk birimleri tarafından yapılırken, dönüşen kentsel alanların düzenliliği karşısında bahse konu bağımlılık durumları da ortadan kalkacaktır. Belediyeler, bağımlılıkla mücadele bağlamında, bağımlıların sorunlarına çözüm üretmek üzere sosyal sorumluluk projeleri ya da doğrudan sosyal projeler aracılığıyla çözümün bir parçası olabileceklerdir.
-Gelir Seviyesinin Düşük Olması sorunu, yoksulluk ve yoksunluk sorununun bir parçasıdır. İşgücünün nitelikli hale gelmesi ve istihdam alanı geniş olan, talebin fazla olduğu alanlarda uzmanlaşma, gelirin de yükselmesi sonucunu doğuracaktır.
-Eğitim Düzeyinin Düşük ve Yetersiz Olması, aslında merkezi idarenin yürüttüğü eğitim öğretim hizmetlerinin yetersizliğiyle ilgili bir olumsuz sonuç olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu noktada yerel yönetimlerin yapabilecekleri, mesleki eğitim ve kültürel eğitim yoluyla kişilerin eğitim düzeylerinin yükselmesine katkı sağlamaktır. Belli bir yaşı geçen kişilerin eğitim düzeyleri ancak bu yolla yükseltilebilecektir. Buna karşılık eğitim çağında olan gençlerin ve çocukların eğitim süreçlerinde destek verilmesi suretiyle yeni neslin eğitim düzeylerinin yüksekliği, ilçe genelinde nüfusun eğitim düzeyinin gelişmesine katkı sağlayacaktır.
-Aidiyet Duygusunun Oluşmaması sorunu, ilçe genelinde var olan sosyalleşme sorununun ve kentle bütünleşme eksikliğinin bir sonucudur. Göç yoluyla gelen insanların kendi hemşehrileri ve yakınlarıyla birlikte yaşaması, kültürlerini aynen devam ettirmeleri karşısında aidiyet duygusunun gelişmesi mümkün değildir. İlave olarak, sosyo-kültürel gruplaşmalar da aidiyet duygusunu tamamen ortadan kaldırmaktadır. Eğitim düzeyinin yükselmesi, kentsel yapılaşma sorunlarının çözümlenmesiyle birlikte sosyal donatı alanlarının yeterli duruma gelmesi, ekonomik sorunların çözümlenmesi ve mahalle ölçeğinde kültür merkezlerinin etkin hale getirilmesiyle ortaya çıkan kaynaşma, aidiyet duygusunun yerleşmesi sonucunu doğuracaktır.
-Esenler İlçesinde gerçekleştirilecek mahalle ölçeğinde sosyal üstyapılaşmalar kentin sorununu çözümlemede etkili olacaktır. Mahalle kültür merkezi, mahalle spor alanı, mahalle spor kompleksi, mahalle parkı ve benzeri yapılar, ilçenin yaşanabilir hale getirilmesinde etkili olacaktır.
VII. İLÇEYE YÖNELİK FAALİYETLERİMİZ
Bayrampaşa İlçesinin sorunları konusunda kimi Sivil Toplum Kuruluşları ve muhtarlıklar üzerinden, uzmanlık konumuz olan imar planlama, kentsel dönüşüm ve çocuk suçlarının önlenmesi konusunda bilgilendirme faaliyetlerimiz gerçekleştirilmiştir. Yerel Yönetimlerin Yerelleşmesi projemiz kapsamında mahalle muhtarlıklarıyla olan anket, mülakat ve bilgilendirme çalışmalarımız devam etmektedir.
